راه بی زمان

در باره امام زين العابدين(ع) آمده است: ((كان اذا دخل شهر رمضان تصدق فى كل يوم بدرهم فيقول: لعلى اصيب ليله القدر)) (8); در هر روز ماه مبارك يك درهم صدقه مى دادند, آن گاه مى فرمودند: شايد با اين كار, شب قدر را دريابم و از آن بهره گيرم. ((عبدالله بن مسعود)) روايت مى كند كه شبى رسول خدا(ص) از نماز عشا فارغ شد, مردى از ميان صفوف برخاست و گفت: اى مهاجران و انصار, مردى غريبم و بر هيچ چيز قدرت ندارم. مرا طعامى دهيد. رسول خدا گفت: اى فقير, ذكر غريب مكن كه دل مرا اندوهگين ساختى. بعد از آن فرمودند: غريبان چهار قسمتند:

1- مسجدى كه در ميان قومى باشد كه در آنجا نروند و نماز نخوانند.

2- مصحفى و قرآنى كه در خانه اى باشد و مردم آن خانه از آن تلاوت نكنند.

3- عالمى كه در ميان جماعتى باشد و ايشان تفقد وى نكنند و از او مسايل دينى سوال نكنند.

4- اسيران اهل اسلام كه در ميان كفار باشند,

پس فرمود: كيست كه موونه و غذاى اين مرد را كفايت كند تا در فردوس اعلا خدا او را جاى دهد؟ حضرت على(ع) برخاست و دست سائل را گرفت و به حجره فاطمه زهرا(س) رفت و گفت: اى دختر رسول خدا, در كار اين ميهمان نظرى كن. حضرت زهرا فرمود: در خانه طعام اندكى موجود است و حسن و حسين گرسنه اند و شما روزه داريد و آن طعام يك نفر را بيشتر كفايت نمى كند. على(ع) فرمود: آن را حاضر كن.

فاطمه(س) طعام را پيش آورد. حضرت امير آن طعام را پيش ميهمان نهاد و با خود گفت كه اگر من از اين طعام بخورم ميهمان را كافى نباشد و اگر نخورم سبب خجالت ميهمان شود, پس دست دراز كرد به سوى چراغ و چنان نشان داد كه چراغ را اصلاح مى كنم و آن را خاموش كرد و فاطمه(س) را گفت در روشن كردن چراغ ديگر تعلل كن تا ميهمان از خوردن غذا فارغ شود و خود حضرت دهان را مى جنباند تا مهمان تصور كند كه على غذا مى خورد. و چون ميهمان از غذا خوردن فارغ شد فاطمه(س) چراغ را آورد و طعام همچنان برجاى بود. اميرالمومنين فرمود: اى فقير, چرا طعام خود را نخوردى؟ گفت: سير شدم; پس على(ع) و فاطمه(س) و حسن(ع) و حسين(ع) و فضه و همسايگان از آن طعام خوردند و هنوز باقى بود. 

شب های قدر نزدیک است

 امام زمانمان را از یاد نبرید

                                  در راه ماندگان

                                     مجاهدان فی سبیل الله

                                                       مریضها

                                                                   گرفتارها

افطار بدون شام هم که نمی شود! سوپ و آش در کنار مخلفات دیگر و غذاهای اصلی کباب بره، باقالی پلو با گوشت و زرشک پلو حدود 30 هزار تومان برای هر نفر در می آید. میهمانی خانوادگی است. میزبان برای پذیرایی از همین 50 میهمان در ماه رمضان، با یک حساب سر انگشتی، حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان خرج کرده است. هتل ها و رستوران ها هر کدام نرخ های متفاوتی برای میهمانی های افطاری دارند و البته بیشتر آنها تا روزهای پایان ماه رمضان رزرو شده اند. آن سوتر در همین شهر به غیر از نان و خرما و چای و البته گاهی پنیر نمی توان چیز دیگری در سفره افطار پیدا کرد.
در گذشته صفای سفره های افطاری حکایت دیگری داشت. سفره ای پهن می شد که همه اعضای خانواده، از این سر تا آن سر اتاق دور آن می نشستند. چای و خرما و پنیر و سبزی و نان در وسط سفره. سفره ساده اما پر از معنویت بود.تمام صفای ماه رمضان و لحظات سحر و افطار به معنویت آن است که آن هم در سایه سادگی مهیا می شود، که متأسفانه این روزها کمتر دیده می شود «بریز و بپاش در میهمانی خیلی ها این روزها نهادینه شده و متأسفانه حتی به افطاری هم رسیده است».برگزاری مراسم افطاری با در کنار هم بودن خانواده و قداست و معنویت حاکم بر آن معنا می شود، علاوه بر این تمام انس با قرآن، شب زنده داری و یک روز بدون آب و غذا سر کردن، همگی با هدف خودسازی و تربیت درونی و با خبر شدن از حال و روز کسانی است که مانند ما امکان بهره مندی از نعمت های خدا را ندارند. با این اوصاف باید به دنبال آن گشت که واقعاً در این تجمل ها و بریز و بپاش ها و البته فخرفروشی های پنهان در مراسم افطاری کدام یک از اهداف روزه گرفتن و ثواب افطاری دادن دیده می شود به خصوص آنکه در دین ما به افطاری دادن سفارش شده و از اسراف به عنوانپدیده ای نام برده شده که باعث می شود خیر و برکت از زندگی بیرون برود.

یک کارشناس مذهبی می گوید: بسياري از نهادها و سازمان‌هاي دولتي و غیر دولتی كه بايد الگويي براي پرهيز از اسراف باشند، متأسفانه خودشان به مناسبت هاي مختلف مثل ماه محرم و صفر و يا ماه مبارك رمضان سفره هاي رنگين پهن مي كنند و از پول بیت المال ضیافت برگزار می کنند. موسوی ادامه می دهد: اين نهادها و سازمان‌ها به جاي آنكه فرهنگ والاي اسلامی را ترويج کنند و خود پرچم دار اخلاقيات ناب اسلامی باشند، دركمال تأسف تحت تأثیر برخی شرایط قرار می‌گیرند و با بودجه بیت المال به برگزاری مراسم افطار در برخی سالن های مجلل و گران قیمت می پردازند.
این کارشناس مسایل مذهبی در ادامه می‌افزاید: در برخی ادارات و ارگان ها شاهديم كه ضیافت های پر تجملات به نام مراسم افطار و با دعوت از فلان مقام مسئول برگزار می شودكه اي كاش چنین مراسمی از جيب خود مديران بود.
وی با تأکید بر اینکه نفس برگزاری افطاری های پر تجملات اشکال دارد، می گوید: اگر مدير سازمان يا اداره‌اي قصد برگزاري چنين مراسمي را دارد بايد با هزينه شخصي و از جيب خودش اين كار را انجام دهد. متأسفانه عناصر فرهنگ ساز ما بيشتر از آنكه مؤثر باشند، متأثر هستند كه اين موضوع خطرات زيادي براي تداوم اخلاقيات اسلامی در جامعه ايجاد كرده است و ما هر روز بيشتر از قبل شاهد سقوط اخلاقيات و ترویج و گسترش سفره های اشرافی به نام مراسم افطار در جامعه هستيم.در ضیافت‌های افطاری که در جامعه ما برگزار می‌شود، ده‌ها عامل تقویت‌کننده و ده‌ها عامل تنبیه‌کننده وجود دارد؛ به عنوان مثال اگر در یک مهمانی با یک نوع غذا از مهمانان پذیرایی شود، این پذیرایی را رفتاری غیرتجمل‌گرایانه و به نوعی بی‌حرمتی از سوی میزبان می‌پندارند؛ اما در مقابل اگر در مراسم افطار از چند نوع غذا استفاده شود، مهمانان این پذیرایی را شاهانه و رفتاری درخور تمجید و تعریف می‌دانند و این یکی از عوامل تقویت‌کننده تجمل‌گرایی به شمار می‌رود.ورود تجمل و اشرافی‌گری به سفره‌های افطاری باعث می‌شود این سنت حسنه کمرنگ شده و به تدریج در میان عده‌ای از مردم به فراموشی سپرده شود؛ زیرا بسیاری از مردم هستند که از پس تأمین هزینه تدارک چنین سفره‌هایی برنمی‌آیند و برای اینکه به اصطلاح آبرویشان نرود ترجیح می‌دهند این سنت را کاملاً کنار بگذارند. در صورتی که اگر پهن کردن سفره‌های ساده افطاری در کشور ما باب شود به این سنت بیشتر از پیش عمل می‌شود؛ زیرا در این صورت توجه مردم به باطن عمل جلب می‌شود نه ظاهر آن.

تلخیص از روزنامه خراسان جنوبی